BeydaÄŸ ilçesinin coÄŸrafi konumu yönünden doÄŸanın zengin oluÅŸu, insanların ilk çaÄŸlardan beri beÄŸenisini kazanmıştır. Bu yönden BeydaÄŸ, tarihin ilk çaÄŸlarından bu yana çeÅŸitli kavimlerin yerleÅŸip yaÅŸadığı alanlardan olmuÅŸtur. Dünün ve bu günün BeydaÄŸlıları, doÄŸanın onlara bağışladığı, güzel iklim, bereketli topraklar üstünde yaÅŸamlarını sürdürürken geleceÄŸi düÅŸünmemiÅŸler veya düÅŸünememiÅŸler. Bu bakımdan tarihi ile ilgili araÅŸtırma yapmak güçleÅŸmiÅŸtir.
Bilerek veya bilmeyerek eski koy ve ÅŸehir adlarının deÄŸiÅŸtirilmesi, tarihi kalıntıların, ören yerlerinin talan edilmesi, küçük çıkarlar uÄŸruna, sit alanlarının inÅŸaata açılması, yörenin tarihi araÅŸtırmalarını güçleÅŸtirmektedir.
Yöremizin iklimi ve bereketli topraklarından dolayı. Etiler'den de önce yerleÅŸim yeri olduÄŸunu belgeleyen kalıntılar mevcuttur. Bu bakımdan, BeydaÄŸ ilçesinin adı da zaman zaman deÄŸiÅŸmiÅŸtir.
Prof. Dr. Louis Robert, "Pek çok yer adının sonuna eklenen Polis kelimesi, doÄŸal koÅŸullarda bol, boli, bolu ÅŸeklinde günümüze ulaÅŸmıştır. Bir Örnek ile kanıtlamak gerekirse, Ä°sauria'da barış kenti anlamına gelen antik (Ä°renepolis) adının (îrenebol) ÅŸekline dönüÅŸtüÄŸüne iÅŸaret etmek yeterli olacaktır" demektedir.
Greklerde ÅŸehir kelimesinin karşılığı "Polis"dir. Polis adını taşıyan ÅŸehirler, bir saray ve çok kere, bir mabet meydanına yelpaze ÅŸeklinde gelen sokakların kenarlarında dizilmiÅŸ evlerden meydana gelirdi. ÖrneÄŸin Ä°stanbul; Bizanslılar zamanında Kostantinopolis, ÅŸehir olarak kurulmuÅŸtur. Türkler elinde, Kadıköy, Karaköy, Erenköy, Ortakoy, Vaniköy gibi köylerin birleÅŸmesi ile Ä°stanbul oluÅŸmuÅŸtur.
Prof. Dr. Bilge Umar, "Palaipohs", Helen dilinde, eski kent demektir. Bu ad yakın zamana kadar Balyambolu olarak kullanılıyordu. BeydaÄŸ ilçesinin adı Osmanlılara kadar, Palaiapolis adının deÄŸiÅŸik ÅŸekilleri ile (Palyapolis, Palaiapolis, Nikapolis, Palaipo-lis, Palaioupolis, Paloeopolis, Algiza, Palaiapolis) olarak gelmiÅŸtir. Bu ÅŸehrin adları ile yerlerinin de deÄŸiÅŸmiÅŸ olabileceÄŸi düÅŸünülebilir. Nitekim M.S.IV. asırda Pisikoposluk merkezi olduÄŸu zamanlar, kalenin batısında, Evliya Çelebinin geldiÄŸi zamanlar (1671) ÅŸehir kalenin doÄŸusunda, Vakıf Tarla tarafında bulunduÄŸu belirgin olmakla beraber, Beyköy`deki ÅŸehir kalıntısının tarihini belirlemek, arkeologların ilgisini beklemektedir.
Piskoposluk merkezi olmadan, önceki tarihlerde Kilbianni-saların ÅŸehir devletlerinden olduÄŸunu, Koloe ile birlikte para bastırdıklarını, bilmekteyiz. Bu ÅŸehir devletleri ilk Ä°yonya'da kurulmuÅŸ olmalıdır. M.Ö.7 yüzyılda, tanrıların yurdu olarak kabul edilen "AKRAPOLÄ°S ismini almıştır.
Aka'lar, Hititler zamanından kalma ÅŸehir ve kasabaları bulup yerleÅŸirken, ÅŸehri sınırlı bir bölgenin siyasi ve kültür merkezi durumuna sokarak "Polis" kavramının özünü oluÅŸturmuÅŸlardır. O günkü düÅŸünceye göre ÅŸehir, çevresini oluÅŸturan surlarla deÄŸil, özgür yurttaÅŸlarıyla temsil olunurdu. Böylece ÅŸehir devleti olmakla, toplum devleti olduklarını da kanıtlıyorlardı. Palaiapolis'da (BeydaÄŸ) o çaÄŸda kabile toplantılarının yerini halk meclisleri almıştır.
O devirde ÅŸehir devletleri o kadar çok ve sıktı ki, uzun boylu bir insan yattığı zaman ayakları için pasaport kestirmek gerekirdi, diyor Halikarnas Balıkçısı.
Köy adlarına ve köylerdeki aÅŸiret, boy, oymak, sülâle adlarına bakarak, Türkler'in ilk önce Beykoy'üne gelip yerleÅŸmiÅŸ olabileceÄŸi kanısına varabiliriz. Beyköy, Çukuroba, Çakallar, AÄŸalar, Ä°nnecikler, Macarlar mahallelerinin adları buna birer örnektir. Bunların geliÅŸ tarihleri belli deÄŸildir. Çukuroba Mahallesindeki mezar taÅŸları yok edilmese idi bu konuyu aydınlatabilirdi. Mezar taÅŸları, antik buluntular, etnografik eserler, Abdullah Efendi Medresesinde korunmalıydı.
1327 yılında Bodemya (POTEMİA) ya, Aydınoğlu Mehmet Bey'in, oğlu İbrahim Bahadır Bey'i vali (Emir) ataması ile, Beydağ Bademye Emirliğine bağlanmıştır.
1430/40 yıllarında BeydaÄŸ'ın adı “Karye” olarak geçmektedir.
1453 den itibaren Tire'ye bağlı kazalardandır.
Î.Cavit, Aydın Vilâyetine Mahsus Salnamesinde: "ÖdemiÅŸ Kazasında Ahvali Tarihiyesi bölümünde: ÅŸehrin ismi ile ilgili olarak, kelimenin Yunanca -Eski Åžehir- manasında olan "Palaia-polis"dir der.”
1671 yılında BeydaÄŸ’ına gelen Evliya Çelebi "Biyan kökü çok olduÄŸundan, biyanbol'dan galat olarak verilmiÅŸtir" der.
1672'lerde Balyambolu olarak adı sayılı kazalar arasında geçer.
1831 Aydın Sancağının (Kaza-i Balyambolu 6180 nüfuslu) kazasıdır.
1867 yıllarında Balyambol'un nüfusu azalmış, nahiye olmuÅŸtur.
1927-1928 Ä°zmir Vilâyet Salnamesinde BeydaÄŸ bucak merkezi belediyeliktir. Bütçesinin de 4.048 Lira olduÄŸunu görürüz. Bu tarihten sonra da belediyelik kaldırılmıştır. Çünkü nüfusu azalmıştır.
Balyambolu adı 1926 yılı, Ä°zmir Vilâyeti Meclis-i Umumisinin kararı ile BEYDAÄž olarak deÄŸiÅŸtirilmiÅŸtir.
Bucak (nahiye) yönetimi 88 yıl içinde, bucak merkezi Adaküre, Beyköy, Pazaryeri olarak yer deÄŸiÅŸtirmiÅŸtir. 1955 yılında da Bucak örgütü kaldırılmıştır.
1927 yılında nüfus azlığı ile kaldırılan belediyelik, 37 yıl sonra 1964 yılında tekrar verilmiÅŸ Belde olmuÅŸtur.
BeydaÄŸ 121 yıl sonra 1988 yılında tekrar Ä°lçe yönetimine kavuÅŸmuÅŸtur.
Adres : Atatürk Mah. Atatürk Kültür Cad. No:27 (Hükümet Konağı) Beydağ / İZMİR
Tel : +90 (232) 592 78 43Fax : +90 (232) 592 93 63E-Posta Adresi :Web Adresi: www.beydagmalmudurlugu.gov.tr